अयनं वर्म मार्गाध्वपन्थान: पदवी सृतिः । सरणिः पद्धतिः पद्या वर्तन्येकपदीति च ॥ १५ ॥
शब्दसङ्ख्या | प्रातिपदिकम् | प्रथमान्तःशब्दः | लिङ्गम् | व्युत्पत्तिः | प्रत्ययः/ समासनाम | वृत्तिः/शब्दप्रकारः | किमन्तः शब्दः |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | अयन | अयनम् | नपुंसकलिङ्गः | अयन्ते ईयते वानेना । | युच् | उणादिः | अकारान्तः |
2 | वर्त्मन् | वर्त्म | नपुंसकलिङ्गः | वर्ततेऽत्र वर्तन्तेऽनेन वा । | मनिन् | उणादिः | नकारान्तः |
3 | मार्ग | मार्गः | पुंलिङ्गः | मृज्यते वितृणीक्रियते पादैः । | घञ् | कृत् | अकारान्तः |
4 | अध्वन् | अध्वा | पुंलिङ्गः | अत्ति बलम् (पथिकानाम्) । | क्वनिप् | उणादिः | नकारान्तः |
5 | पथिन् | पन्थाः | पुंलिङ्गः | पथन्तेऽनेन । | इनि | उणादिः | नकारान्तः |
6 | पदवी | पदवी | स्त्रीलिङ्गः | पद्यतेऽनया । | अवि | उणादिः | ईकारान्तः |
7 | सृति | सृतिः | स्त्रीलिङ्गः | सरन्त्यनया । | क्तिच् | कृत् | इकारान्तः |
8 | सरणि | सरणिः | स्त्रीलिङ्गः | सरन्त्यनया । | अनि | उणादिः | इकारान्तः |
9 | पद्धति | पद्धतिः | स्त्रीलिङ्गः | पादाभ्यां हन्यते । | क्तिन् | कृत् | इकारान्तः |
10 | पद्या | पद्या | स्त्रीलिङ्गः | पादाय हिता । | यत् | तद्धितः | आकारान्तः |
11 | वर्तनी | वर्तनी | स्त्रीलिङ्गः | वर्तन्तेऽनया । | अनि | उणादिः | ईकारान्तः |
12 | एकपदी | एकपदी | स्त्रीलिङ्गः | एकः पादोऽस्याम् । | बहुव्रीहिः | समासः | ईकारान्तः |