अमरकोशः

श्लोकः

क्षेत्रज्ञ आत्मा पुरुष: प्रधानं प्रकृतिः स्त्रियाम् । विशेष: कालिकोऽवस्था गुणाः सत्त्वं रजस्तमः ॥ २९ ॥

शब्दसङ्ख्या	प्रातिपदिकम्	प्रथमान्तःशब्दः	लिङ्गम्	व्युत्पत्तिः	प्रत्ययः/ समासनाम	वृत्तिः/शब्दप्रकारः	किमन्तः शब्दः
1	क्षेत्रज्ञ	क्षेत्रज्ञः	पुंलिङ्गः	क्षीयते इति क्षेत्रं शरीरम् । तज्जानाति ।	तत्पुरुषः	समासः	अकारान्तः
2	आत्मन्	आत्मा	पुंलिङ्गः	अतति ।	मनिण्	उणादिः	नकारान्तः
3	पुरुष	पुरुषः	पुंलिङ्गः	पुरति ।	कुषन्	उणादिः	अकारान्तः
4	प्रधान	प्रधानम्	नपुंसकलिङ्गः	प्रधत्तेऽत्र सर्वम् ।	ल्युट्	कृत्	अकारान्तः
5	प्रकृति	प्रकृतिः	स्त्रीलिङ्गः	प्रकृष्टा कृतिः कार्यं यस्याः, प्रकरोतीति वा ।	बहुव्रीहिः	समासः	इकारान्तः
6	अवस्था	अवस्था	स्त्रीलिङ्गः	कालकृतो धर्मो यौवनादिर्विशेषोऽवस्था ।	अङ्	कृत्	आकारान्तः
7	सत्त्व	सत्त्वम्	नपुंसकलिङ्गः	सतो भावः सत्त्वम् ।	त्वन्	उणादिः	अकारान्तः
8	रजस्	रजः	नपुंसकलिङ्गः	रञ्जयति ।	असुन्	उणादिः	सकारान्तः
9	तमस्	तमः	नपुंसकलिङ्गः	ताम्यत्यनेन ।	असुन्	उणादिः	सकारान्तः