निषादर्षभगान्धारषड्जमध्यमधैवताः । पञ्चमश्चेत्यमी सप्त तन्त्रीकण्ठोत्थिता स्वराः ॥ १ ॥
शब्दसङ्ख्या | प्रातिपदिकम् | प्रथमान्तःशब्दः | लिङ्गम् | व्युत्पत्तिः | प्रत्ययः/ समासनाम | वृत्तिः/शब्दप्रकारः | किमन्तः शब्दः |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | निषाद | निषादः | पुंलिङ्गः | निषीदति मनोऽस्मिन् । | घञ् | कृत् | अकारान्तः |
2 | ऋषभ | ऋषभः | पुंलिङ्गः | ऋषति बलीवर्दस्वरसादृश्यं गच्छति । | अभच् | उणादिः | अकारान्तः |
3 | गान्धार | गान्धारः | पुंलिङ्गः | गन्धारदेशे भवः । | अण् | तद्धितः | अकारान्तः |
4 | षड्ज | षड्जः | पुंलिङ्गः | षड्भ्यो जातः । | डः | अकारान्तः | |
5 | मध्यम | मध्यमः | पुंलिङ्गः | मध्ये भवः । | मः | तद्धितः | अकारान्तः |
6 | धैवत | धैवतः | पुंलिङ्गः | धीमतामयं धैवतः । | अकारान्तः | ||
7 | पञ्चम | पञ्चमः | पुंलिङ्गः | विचरन्पञ्चमस्थानप्राप्त्या पञ्चम उच्यते । | डट् | तद्धितः | अकारान्तः |