नपुंसकः

सुधाव्याख्या

'न स्त्री न पुमान्’ इत्यस्य नपुंसकभावो ‘नभ्राट्-’ (६.३.७५) इत्यत्र निपातनात् । ‘स नपुंसको भवेत्’ इति भाष्यात्पुंस्यप्ययम्’ ॥

प्रक्रिया

धातुः -


नञ् + स्त्री + सु + नञ् + पुमान् + सु	- नञ्‌ 2.2.6
नञ् + स्त्री + नञ् + पुमान्	- सुपो धातुप्रातिपदिकयोः 2.4.71
न + स्त्री + न + पुमान्	- हलन्त्यम् 1.3.3, तस्य लोपः 1.3.9
नपुंसक	- नभ्राण्नपान्नवेदानासत्यानमुचिनकुलनखनपुंसकनक्षत्रनक्रनाकेषु प्रकृत्या 6.3.75
नपुंसक + सु	- स्वौजसमौट्छष्टाभ्याम्भिस्ङेभ्याम्भ्यस्ङसिभ्याम्भ्यस्ङसोसाम्ङ्योस्सुप्‌ 4.1.2
नपुंसक + स्	- उपदेशेऽजनुनासिक इत् 1.3.2, तस्य लोपः 1.3.9
नपुंसक + रु	- ससजुषो रुः 8.2.66
नपुंसक + र्	- उपदेशेऽजनुनासिक इत् 1.3.2, तस्य लोपः 1.3.9
नपुंसकः	- खरवसानयोर्विसर्जनीयः 8.3.15