स्याज्जल्पाकस्तु वाचालो वाचाटो बहुगर्ह्यवाक् । दुर्मुखे मुखराबद्धमुखौ शक्ल: प्रियंवदे ॥ ३६ ॥
शब्दसङ्ख्या | प्रातिपदिकम् | प्रथमान्तःशब्दः | लिङ्गम् | व्युत्पत्तिः | प्रत्ययः/ समासनाम | वृत्तिः/शब्दप्रकारः | किमन्तः शब्दः |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | जल्पाक | जल्पाकः | पुंलिङ्गः, स्त्रीलिङ्गः, नपुंसकलिङ्गः | जल्पति । | षाकन् | कृत् | अकारान्तः |
2 | वाचाल | वाचालः | पुंलिङ्गः, स्त्रीलिङ्गः, नपुंसकलिङ्गः | बहुगर्ह्या वागस्य । | आलच् | तद्धितः | अकारान्तः |
3 | वाचाट | वाचाटः | पुंलिङ्गः, स्त्रीलिङ्गः, नपुंसकलिङ्गः | बहुगर्ह्या वागस्य । | आटच् | तद्धितः | अकारान्तः |
4 | बहुगर्ह्यवाच् | बहुगर्ह्यवाच् | पुंलिङ्गः, स्त्रीलिङ्गः, नपुंसकलिङ्गः | बहुगर्ह्या वागस्य । | बहुव्रीहिः | समासः | चकारान्तः |
5 | दुर्मुख | दुर्मुखः | पुंलिङ्गः, स्त्रीलिङ्गः, नपुंसकलिङ्गः | दुर्निन्दितं मुखमस्य । | तत्पुरुषः | समासः | अकारान्तः |
6 | मुखर | मुखरः | पुंलिङ्गः, स्त्रीलिङ्गः, नपुंसकलिङ्गः | निन्दितं मुखमस्य । | र | तद्धितः | अकारान्तः |
7 | अबध्दमुख | अबध्दमुखः | पुंलिङ्गः, स्त्रीलिङ्गः, नपुंसकलिङ्गः | न बद्धं नियमितं मुखमस्य ॥ | बहुव्रीहिः | समासः | अकारान्तः |
8 | शक्ल | शक्लः | पुंलिङ्गः, स्त्रीलिङ्गः, नपुंसकलिङ्गः | शक्नोति । | क्ल | उणादिः | अकारान्तः |
9 | प्रियंवद | प्रियंवदः | पुंलिङ्गः, स्त्रीलिङ्गः, नपुंसकलिङ्गः | प्रियं वदति । | बहुव्रीहिः | समासः | अकारान्तः |