महाकुलकुलीनार्यसभ्यसज्जनसाधवः । ब्रह्मचारी गृही वानप्रस्थो भिक्षुश्चतुष्टये ॥ ३ ॥
शब्दसङ्ख्या | प्रातिपदिकम् | प्रथमान्तःशब्दः | लिङ्गम् | व्युत्पत्तिः | प्रत्ययः/ समासनाम | वृत्तिः/शब्दप्रकारः | किमन्तः शब्दः |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | महाकुल | महाकुलः | पुंलिङ्गः | महच्च तत् कुलं च । | तत्पुरुषः | समासः | अकारान्तः |
2 | कुलीन | कुलीनः | पुंलिङ्गः | कुलस्यापत्यम् । | ख | तद्धितः | अकारान्तः |
3 | आर्य | आर्यः | पुंलिङ्गः | अर्यते । | ण्यत् | कृत् | अकारान्तः |
4 | सभ्य | सभ्यः | पुंलिङ्गः | सभायां साधुः । | य | तद्धितः | अकारान्तः |
5 | सज्जन | सज्जनः | पुंलिङ्गः | संश्चासौ जनश्च । | तत्पुरुषः | समासः | अकारान्तः |
6 | साधु | साधुः | पुंलिङ्गः | साध्नोति धर्मम् । | उण् | उणादिः | उकारान्तः |
7 | ब्रह्मचारिन् | ब्रह्मचारिन् | पुंलिङ्गः | ब्रह्म वेदः । | णिनि | कृत् | नकारान्तः |
8 | गृहिन् | गृहिन् | पुंलिङ्गः | गृहा दाराः सन्त्यस्य । | इनि | तद्धितः | नकारान्तः |
9 | वानप्रस्थ | वानप्रस्थः | पुंलिङ्गः | वनमेव प्रस्थो, वनस्य वा प्रस्थः प्रदेशः वनप्रस्थे भवः । | अण् | तद्धितः | अकारान्तः |
10 | भिक्षु | भिक्षुः | पुंलिङ्गः | भिक्षणशीलः । | उ | कृत् | उकारान्तः |