दिशस्तु ककुभ: काष्ठा आशाश्च हरितश्च ताः । प्राच्यवाचीप्रतीच्यस्ताः पूर्वदक्षिणपश्चिमा: ॥ १ ॥
शब्दसङ्ख्या | प्रातिपदिकम् | प्रथमान्तःशब्दः | लिङ्गम् | व्युत्पत्तिः | प्रत्ययः/ समासनाम | वृत्तिः/शब्दप्रकारः | किमन्तः शब्दः |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | दिश | दिशः | स्त्रीलिङ्गः | दिशत्यवकाशम् । | क्विन् | कृत् | अकारान्तः |
2 | ककुभ् | ककुभः | स्त्रीलिङ्गः | ककते । | उभ् | बाहुलकात् | भकारान्तः |
3 | काष्ठा | काष्ठाः | स्त्रीलिङ्गः | काशते । | क्थन् | उणादिः | आकारान्तः |
4 | आशा | आशाः | स्त्रीलिङ्गः | आ समन्ताद् अश्नुते व्याप्नोति । | अच् | कृत् | आकारान्तः |
5 | हरित् | हरितः | स्त्रीलिङ्गः | हरन्ति नयन्त्यनया । | इति | उणादिः | तकारान्तः |
6 | प्राची | प्राची | स्त्रीलिङ्गः | प्राच्येति । | तत्पुरुषः | समासः | ईकारान्तः |
7 | अपाची | अपाची | स्त्रीलिङ्गः | अह्नो मध्येऽञ्चत्यस्याम् । | तत्पुरुषः | समासः | ईकारान्तः |
8 | प्रतीची | प्रतीची | स्त्रीलिङ्गः | प्रति पश्चाद् दिनान्तेऽञ्चति सूर्यम् । | तत्पुरुषः | समासः | ईकारान्तः |