स्यान्नारकस्तु नरको निरयो दुर्गतिः स्त्रियाम् । तद्भेदास्तपनावीचिमहारौरवरौरवाः ॥ १ ॥
शब्दसङ्ख्या | प्रातिपदिकम् | प्रथमान्तःशब्दः | लिङ्गम् | व्युत्पत्तिः | प्रत्ययः/ समासनाम | वृत्तिः/शब्दप्रकारः | किमन्तः शब्दः |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | नारक | नारकः | पुंलिङ्गः | नरति, नृणाति वा । | वुन् | उणादिः | अकारान्तः |
2 | नरक | नरकः | पुंलिङ्गः | अण् | तद्धितः | अकारान्तः | |
3 | निरय | निरयः | पुंलिङ्गः | निर्गतोऽयात् ॥ | समासः | अकारान्तः | |
4 | दुर्गति | दुर्गतिः | पुंलिङ्गः | दुष्टा गतिः । | समासः | इकारान्तः | |
5 | तपन | तपनः | पुंलिङ्गः | तस्य नरकस्य भेदा: । | नञ् समासः | समासः | अकारान्तः |
6 | अवीचि | अवीचिः | पुंलिङ्गः, स्त्रीलिङ्गः | वीचिः स्वल्पतरङ्गे स्यादवकाशे सुखेऽपि च' इति विश्वः । रुरुर्नाम प्राणी (मृग) विशेषः । तस्यायम् । | अण् | तद्धितः | इकारान्तः |
7 | महारौरव | महारौरवः | पुंलिङ्गः | रुरुर्नाम प्राणी (मृग) विशेषः । तस्यायम् । | अण् | तद्धितः | अकारान्तः |
8 | रौरव | रौरवः | पुंलिङ्गः | अण् | तद्धितः | अकारान्तः |