तुवरस्तु कषायोऽस्त्री मधुरो लवणः कटुः । तिक्तोऽम्लश्च रसाः पुंसि तद्वत्सु षडमी त्रिषु ॥ ९ ॥
शब्दसङ्ख्या | प्रातिपदिकम् | प्रथमान्तःशब्दः | लिङ्गम् | व्युत्पत्तिः | प्रत्ययः/ समासनाम | वृत्तिः/शब्दप्रकारः | किमन्तः शब्दः |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | तुवर | तुवरः | पुंलिङ्गः, नपुंसकलिङ्गः | तवीति हिनस्ति रोगान् । | ष्वरच् | उणादिः | अकारान्तः |
2 | कषाय | कषायः | पुंलिङ्गः, नपुंसकलिङ्गः | कषति कण्ठम् । | अकारान्तः | ||
3 | मधुर | मधुरः | पुंलिङ्गः | मधु माधुर्यमस्यास्ति । | रः | तद्धितः | अकारान्तः |
4 | लवण | लवणः | पुंलिङ्गः | लुनाति जाड्यम् । | ल्यु | कृत् | अकारान्तः |
5 | कटु | कटुः | पुंलिङ्गः | कटत्यावृणोति तीक्ष्णतया मुखम् । | उः | उणादिः | उकारान्तः |
6 | तिक्त | तिक्तः | पुंलिङ्गः | तेजयति स्म । | क्तः | कृत् | अकारान्तः |
7 | अम्ब्ल | अम्ब्लः | पुंलिङ्गः | अम्ब्यते शब्द्यते भोक्तृभिः । | क्लः | उणादिः | अकारान्तः |