समरात्रिन्दिवे काले विषुवद्विषुवं च तत् । मार्गशीर्षे सहा मार्ग आग्रहायणिकश्च सः ॥ १४ ॥
शब्दसङ्ख्या | प्रातिपदिकम् | प्रथमान्तःशब्दः | लिङ्गम् | व्युत्पत्तिः | प्रत्ययः/ समासनाम | वृत्तिः/शब्दप्रकारः | किमन्तः शब्दः |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | विषुवत् | विषुवत् | नपुंसकलिङ्गः | विषु साम्येऽव्ययम् । | मतुप् | तद्धितः | तकारान्तः |
2 | विषुव | विषुवम् | नपुंसकलिङ्गः | व | तद्धितः | अकारान्तः | |
3 | मार्गशीर्ष | मार्गशीर्षः | पुंलिङ्गः | मृगशिरसा युक्ता पौर्णमासी । | अण् | तद्धितः | अकारान्तः |
4 | सहस् | सहाः | पुंलिङ्गः | सहते । | असुन् | उणादिः | सकारान्तः |
5 | मार्ग | मार्गः | पुंलिङ्गः | एकदेशप्रयोगात् मृगोऽपि । ‘मृगशिरा मृगः' इति रुद्रकोषः । तद्युक्ता पौर्णमासी मार्गी । सास्मिन्नस्ति । | अण् | तद्धितः | अकारान्तः |
6 | आग्रहायणिक | आग्रहायणिकः | पुंलिङ्गः | आग्रहायण्या युक्ता पौर्णमास्यस्मिन् । | ठक् | तद्धितः | अकारान्तः |