दुर्मना विमना अन्तर्मनाः स्यादुत्क उन्मनाः । दक्षिणे सरलोदारौ सुकलो दातृभोक्तरि ॥ ८ ॥
शब्दसङ्ख्या | प्रातिपदिकम् | प्रथमान्तःशब्दः | लिङ्गम् | व्युत्पत्तिः | प्रत्ययः/ समासनाम | वृत्तिः/शब्दप्रकारः | किमन्तः शब्दः |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | दुर्मनस् | दुर्मनस् | पुंलिङ्गः, स्त्रीलिङ्गः, नपुंसकलिङ्गः | दु:स्थितं मनोऽस्य ॥ | बहुव्रीहिः | समासः | सकारान्तः |
2 | विमनस् | विमनस् | पुंलिङ्गः, स्त्रीलिङ्गः, नपुंसकलिङ्गः | विगतं विविधं वा मनोऽस्य ॥ | बहुव्रीहिः | समासः | सकारान्तः |
3 | अन्तर्मनस् | अन्तर्मनस् | पुंलिङ्गः, स्त्रीलिङ्गः, नपुंसकलिङ्गः | अन्तर्मनोऽस्य ॥ | बहुव्रीहिः | समासः | सकारान्तः |
4 | उत्क | उत्कः | पुंलिङ्गः, स्त्रीलिङ्गः, नपुंसकलिङ्गः | उद्गतं मनोऽस्य । | कन् | तद्धितः | अकारान्तः |
5 | उन्मनस् | उन्मनस् | पुंलिङ्गः, स्त्रीलिङ्गः, नपुंसकलिङ्गः | उद्गतं मनोऽस्य । | बहुव्रीहिः | समासः | सकारान्तः |
6 | दक्षिण | दक्षिणः | पुंलिङ्गः, स्त्रीलिङ्गः, नपुंसकलिङ्गः | दक्षते । | इनन् | उणादिः | अकारान्तः |
7 | सरल | सरलः | पुंलिङ्गः, स्त्रीलिङ्गः, नपुंसकलिङ्गः | सरति । | अलच् | उणादिः | अकारान्तः |
8 | उदार | उदारः | पुंलिङ्गः, स्त्रीलिङ्गः, नपुंसकलिङ्गः | उत्कृष्टमा समन्ताद् राति । | क | कृत् | अकारान्तः |
9 | सुकल | सुकलः | पुंलिङ्गः, स्त्रीलिङ्गः, नपुंसकलिङ्गः | सुकल्यते । | खल् | कृत् | अकारान्तः |